تکنیک‌های تصمیم‌گیری در مدیریت

مدت هاست که تصمیم گیری به عنوان یکی از ضروری ترین مهارت ها برای متخصصان مدیریت شناخته شده است. این عامل تعیین کننده موفقیت تیم شما است و مستقیماً بر رشد شغلی شما تأثیر می گذارد. با این حال، چندین مسیر برای تصمیم‌گیری درست وجود دارد. نکته کلیدی این است که به یاد داشته باشید که رویکرد تصمیم گیری شما نمی تواند صرفاً بر مجموعه ای از مراحل تکیه کند. در عوض، تصمیم باید متناسب با نیازهای موقعیت باشد. علاوه بر این، برای شما عنوان مدیران، ضروری است که مهارت‌های اصلی تصمیم‌گیری را فرا بگیرید.

در این مقاله از مکتب‌خونه کاسبی، تکنیک‌های تصمیم‌گیری را بررسی می‌کنیم تا به شما در تصمیم‌گیری بهتر و بهبود مهارت‌هایتان کمک کند.

ده تکنیک تصمیم گیری ارائه شده در این مقاله می تواند به شما در تصمیم گیری بهتر کمک کند. این تکنیک ها شامل پرسش از مفروضات، جمع آوری اطلاعات، تحقیق، ارزیابی گزینه ها و تصمیم گیری است. این تکنیک ها می توانند به شما در شناسایی دیدگاه های مختلف در مورد یک موضوع، تفکر انتقادی در مورد عوامل مهم و تصمیم گیری آگاهانه کمک کنند. با استفاده از این تکنیک ها می توانید مهارت های تصمیم گیری خود را بهبود ببخشید و به طور کلی مدیر بهتری شوید.

مطالعه کنید: منتورینگ چطور به رشد اقتصادی شما کمک می‌کند؟

فرآیند تصمیم گیری چیست؟

تصمیم گیری فرآیند انتخاب بین گزینه ها بر اساس در نظر گرفتن معیارها و ارزش های خاص است. این شامل شناسایی و انتخاب بهترین مسیر عمل از بین گزینه های متعدد، با توجه به مجموعه ای از محدودیت ها و اطلاعات موجود است.

مراحل تصمیم‌گیری

• جمع آوری اطلاعات: اولین قدم جمع آوری اطلاعات و داده های مرتبط است که به شما در تصمیم گیری کمک می کند. این ممکن است شامل تحقیق، مراجعه به کتابچه راهنمای کارمندان، مشاوره با کارشناسان و مشاوره گرفتن باشد.

• ایجاد گزینه های جایگزین: پس از جمع آوری اطلاعات، فهرستی از راه حل ها یا گزینه های بالقوه برای مشکل ایجاد کنید. این مرحله مستلزم خلاقیت، تفکر انتقادی و در نظر گرفتن دیدگاه های مختلف است.

• ارزیابی گزینه ها: انتخاب ها را بر اساس معیارهای خاص بسنجید و نتایج و پیامدهای بالقوه هر گزینه را ارزیابی کنید. این مرحله شامل سنجیدن جوانب مثبت و منفی و در نظر گرفتن معاوضه است.

• انتخاب مسیر عمل: بر اساس ارزیابی گزینه های جایگزین، بهترین مسیر را انتخاب کنید. این مرحله شامل تصمیم گیری نهایی بر اساس اطلاعات جمع آوری شده و ارزیابی شده است.

• اجرا و بازنگری: مرحله نهایی اجرای روش انتخاب شده و نظارت و ارزیابی مستمر نتایج برای تعیین درستی تصمیم است.

یادآوری این نکته ضروری است که تصمیم گیری یک فرآیند مستمر است و ممکن است شامل بازبینی مراحل قبلی و بازنگری گزینه ها با در دسترس قرار گرفتن اطلاعات جدید باشد.

دکتر سامان خردمند مهر

چرا تصمیم گیری برای مدیران مهم است؟

تصمیم گیری یک مهارت اساسی و اصلی برای مدیران است. اما چرا؟ زیرا تصمیماتی که توسط مدیران و رهبران تیم گرفته می شود، تأثیر زیادی بر آینده سازمان دارد. تصمیمات مدیریتی بر حوزه‌های متعددی مانند تخصیص منابع، تفویض اختیار و تنظیم فرآیندها تأثیر می‌گذارد که اثربخشی تیم را به اوج می‌رساند. گرفتن تصمیمات اشتباه در اینجا می تواند خیلی چیزها را تغییر دهد. بیایید دلایل مختلفی که چرا تصمیم گیری برای مدیران ضروری است را با جزئیات بیشتر بررسی کنیم:

• افزایش بهره وری: تصمیم گیری موثر مدیران را قادر می سازد تا انتخاب های آگاهانه ای داشته باشند که منجر به استفاده مؤثرتر و کارآمدتر از منابع می شود و منجر به افزایش خروجی سازمان می شود.

• حل مسئله بهتر: مهارت های تصمیم گیری موثر به مدیران کمک می کند تا مشکلات را سریع و موثر شناسایی و حل کنند و از تأثیر منفی موضوعات بر سازمان کاسته شود.

• کاهش ریسک: تصمیم گیری خوب با در نظر گرفتن نتایج بالقوه و انتخاب هایی که پیامدهای منفی احتمالی را به حداقل می رساند، و خطر شکست کسب وکار را کاهش می دهد.

• افزایش انگیزه: هنگامی که کارکنان می بینند که تصمیمات به شیوه ای آگاهانه و موثر اتخاذ می شود، انگیزه بیشتری پیدا می کنند و در کار خود مشارکت می کنند.

• بهبود روابط کاری: تصمیم گیری موثر می تواند به روابط بهتر با ذینفعان از جمله کارکنان، مشتریان و تامین کنندگان منجر شود.

• تخصیص بهتر منابع: تصمیم گیری موثر مدیران را قادر می سازد تا انتخاب های آگاهانه ای در مورد تخصیص منابع در تیم داشته باشند که منجر به استفاده بهتر از منابع و بهبود نتایج سازمانی می شود.

• افزایش نوآوری: تصمیم گیری خوب، نوآوری را تشویق می کند که مدیران را قادر می سازد ریسک های حساب شده را بپذیرند و فرصت های جدید را دنبال کنند.

• انعطاف پذیری بهبود یافته: تصمیم گیری موثر مدیران را قادر می سازد تا به سرعت به تغییرات در محیط کسب و کار واکنش نشان دهند و تنظیمات لازم را انجام دهند که منجر به افزایش انعطاف پذیری سازمانی می شود.

در نتیجه، تصمیم‌گیری مؤثر برای مدیران ضروری است، زیرا آنها را قادر می‌سازد تا انتخاب‌های آگاهانه‌ای داشته باشند که باعث موفقیت سازمان می‌شود. با بهبود بهره‌وری، رقابت‌پذیری و روابط، مهارت‌های تصمیم‌گیری خوب برای موفقیت یک مدیر حیاتی است.

با این حال، یک گزارش نظرسنجی جهانی توسط مک کینزی به یک انجیر شگفت‌انگیز اشاره کرد تنها 20 درصد از پاسخ دهندگان معتقد بودند که سازمان آنها در تصمیم گیری خوب است! همچنین نشان داد که سازمان‌هایی که در تصمیم‌گیری برتری دارند، در سایر معیارهای موفقیت عملکرد خوبی دارند.

مطالعه کنید: ویژگی یک منتور خوب چیست؟

10 تکنیک تصمیم گیری در مدیریت و ابزار برای مدیران

تصمیم گیری خوب مستلزم استفاده از چند تکنیک و ابزار تصمیم گیری است. تعدادی از موثرترین تکنیک های تصمیم گیری در زیر آورده شده است. این تکنیک ها و ابزارهای تصمیم گیری به شما کمک می کند تا به راحتی تصمیمات قابل توجهی بگیرید!

تجزیه و تحلیل SWOT

تجزیه و تحلیل SWOT (نقاط قوت، ضعف، فرصت ها، تهدیدها) یکی از شناخته شده ترین تکنیک های تصمیم گیری است که شامل ارزیابی عوامل داخلی و خارجی شما برای اطلاع رسانی در تصمیم گیری می شود. این ابزار به مدیران کمک می کند تا مسائل و عوامل مهمی را که بر تصمیم گیری آنها تأثیر می گذارد، شناسایی و اولویت بندی کنند. حوزه های اصلی یک ماتریس SWOT بیانگر چهار ملاحظات مهم در هر تصمیم گیری است:

نقاط قوت:

این به ویژگی های مثبتی اشاره می‌کند که در داخل وجود دارد. آنها ممکن است شما را از رقبا متمایز کنند و مزیت رقابتی را ایجاد کنند. به عنوان مثال، اگر تیم شما می‌خواهد پروژه جدیدی را انجام دهد، حضور کارکنان ماهر و خودانگیزه یک نقطه قوت است.

نقاط ضعف:

از سوی دیگر، نقاط ضعف به عوامل داخلی اشاره دارد که می تواند به پرونده شما آسیب برساند. اگر تیم شما پروژه جدیدی را آغاز می کند، کمبود منابع کافی می تواند نقطه ضعفی باشد که شما را نسبت به دیگران عقب می اندازد.

فرصت ها:

این ها مناطقی هستند که می توانید در آنها بدرخشید. فرصت ها عوامل بیرونی هستند که می توانند موفقیت شما را فراهم کنند. به عنوان مثال، یک مشارکت آسان با تیم دیگری که سرمایه ای را برای کارمندان شما برای اجرای پروژه فراهم می کند، یک فرصت عالی است.

تهدیدها:

تهدیدها به عوامل خارجی اشاره دارند که می توانند به عملکرد شما آسیب بزنند. وجود یک رقیب قوی، روند نامطلوب بازار، و شهرت منفی عمومی از جمله تهدیداتی هستند که می توانند برنامه های شما را از مسیر خارج کنند.

تجزیه و تحلیل SWOT نیازمند در نظر گرفتن دقیق این عوامل برای ایجاد یک نقشه راه روشن است. نکته برجسته تمرکز بر عوامل داخلی و خارجی در امتداد هر دو محور – مثبت و منفی است. بنابراین، مدیران را قادر می‌سازد تا فرصت‌ها را شناسایی کرده و از آنها استفاده کنند و در عین حال حفاظت در برابر تهدیدات را توسعه دهند.

تحلیل هزینه و فایده

تجزیه و تحلیل هزینه و فایده یکی از تکنیک های تصمیم گیری است که شامل ارزیابی هزینه ها و منافع یک تصمیم بالقوه برای تعیین اینکه آیا یک گزینه قابل اجرا است یا خیر. برای یافتن بهترین معادله، مزایا و هزینه های هر گزینه را بررسی می کنید. این ابزار زمانی مفید است که به دنبال شروع یک پروژه جدید یا اتخاذ یک ساختار جدید برای تیم خود هستید. این ابزار به ارزیابی مبادله بین هزینه ها و منافع احتمالی و انتخاب آگاهانه در مورد پیگیری یک اقدام خاص کمک می کند. مزیت تجزیه و تحلیل هزینه و فایده این است که شما را قادر می سازد تا بر اساس داده های پیچیده به جای نظرات ذهنی تصمیمات عینی بگیرید.

مطالعه کنید: رهبر تیم و 7 نقش و مسئولیت آن

تحلیل پارتو

تجزیه و تحلیل پارتو، همچنین به عنوان قانون 80/20 شناخته می شود، اولویت بندی گزینه های مناسب برای تیم شما را می طلبد. این روش بر اصل پارتو تکیه دارد که بیان می کند 80 درصد نتایج از 20 درصد علل ناشی می شود. این ایده زمانی مطرح شد که یک اقتصاددان ایتالیایی اشاره کرد که 20 درصد مردم 80 درصد زمین را در اختیار دارند. بنابراین، کلید موفقیت در دست آن 20 درصد است.

روش تصمیم گیری تحلیل پارتو با تحلیل عوامل اولیه در هر موقعیتی آغاز می شود. علاوه بر این، آنها مورد مطالعه، رتبه بندی و دسته بندی قرار می گیرند تا «عدد حیاتی» به دست آید. پرداختن به این نواحی حیاتی به حوزه تمرکز اصلی تبدیل می شود. مدیران می توانند از این تکنیک تصمیم گیری در حل مسئله، تخصیص منابع و مدیریت کیفیت استفاده کنند.

طوفان فکری

طوفان فکری یکی از تکنیک های تصمیم گیری است که شامل تولید تعداد زیادی ایده و راه حل در یک محیط گروهی است. این تکنیک تصمیم گیری جذاب به مدیران کمک می کند تا از خلاقیت جمعی تیم خود بهره ببرند و طیف گسترده ای از گزینه ها را در نظر بگیرند. مزیت طوفان فکری این است که همکاری و نوآوری را تشویق می کند و منجر به تصمیم گیری آگاهانه تر و مؤثرتر می شود. این تکنیک را می توان در حل مسئله، برنامه ریزی استراتژیک و توسعه محصول به کار برد. با این حال، طوفان فکری اغلب می تواند تحت تأثیر تعصبات جمعی و تفکر گروهی قرار گیرد. برای حفظ تعادل به عنوان یک مدیر، گام برداشتن در خطوط باریک ضروری است.

تجزیه و تحلیل میدان نیرو

تحلیل میدان نیرو یک تکنیک تصمیم گیری است که نیروهای محرک و بازدارنده ای را که بر یک تصمیم بالقوه تأثیر می گذارند، ارزیابی می کند. این به مدیران کمک می کند تا عوامل کلیدی حمایت کننده یا مانع از تصمیم گیری آنها را شناسایی و درک کنند. مزیت استفاده از تحلیل میدان نیرو این است که مدیران را قادر می سازد تا با در نظر گرفتن جنبه های مثبت و منفی تصمیمات آگاهانه بگیرند. مدیران می توانند از تحلیل میدان نیرو در بسیاری از زمینه ها از جمله مدیریت تغییر، حل تعارض و حل مسئله استفاده کنند.

ماتریس تصمیم

ماتریس تصمیم گیری ابزاری است که چندین گزینه را در مقابل مجموعه ای استاندارد از معیارها ارزیابی می کند. فرض کنید میوه می‌خرید، اما فقط می‌توانید یکی را انتخاب کنید. شما هر گزینه را با توجه به طعم، ارزش غذایی و قیمت در نظر می گیرید تا بهترین گزینه را انتخاب کنید که مناسب با آن باشد. این ابزار با در نظر گرفتن عوامل مختلف و اولویت بندی هر گزینه به مدیران کمک می کند تا انتخاب های آگاهانه ای داشته باشند. مزیت استفاده از ماتریس تصمیم این است که چارچوبی ساختاریافته و عینی برای تصمیم‌گیری فراهم می‌کند و مدیران را قادر می‌سازد زمانی که گزینه‌ها متعدد و متنوع هستند، انتخاب‌های آگاهانه داشته باشند.

تکنیک گروه اسمی

تکنیک گروه اسمی یکی از تکنیک‌های تصمیم‌گیری است که شامل جمع‌آوری داده‌ها از گروهی از افراد به صورت ساختاریافته است. مدیران می توانند از این برای گنجاندن دیدگاه های مختلف در تصمیم گیری ها استفاده کنند. به عنوان مثال، شما روش کار را برای تیم خود انتخاب می کنید. عضو تیم A طرفدار کار از راه دور است، زیرا آنها می توانند از رفت و آمدهای دردسرساز صرف نظر کنند. برعکس، عضو تیم B، کار در دفتر را ترجیح می دهد زیرا می تواند در محیط بهتر تمرکز کند. عضو تیم C خواستار یک رویکرد ترکیبی است، زیرا آنها بر برقراری ارتباط منظم با تیم خود در حین کار راحت تأکید می کنند.

به عنوان یک مدیر، اکنون نظرات مختلف را درک می کنید تا تصمیمی بگیرید که به نحوی برای همه مناسب باشد. مزیت کلیدی استفاده از تکنیک گروه اسمی این است که مدیران را قادر می‌سازد تا از خرد جمعی تیم خود استفاده کنند و منجر به تصمیم‌گیری آگاهانه‌تر و مؤثرتر شود.

تجزیه و تحلیل علت ریشه ای

تجزیه و تحلیل علت ریشه ای شامل شناسایی و رسیدگی به علل اساسی یک مشکل و نه فقط علائم آن است. این را تصور کنید: تیم شما به طور مداوم ضرب الاجل را از دست می دهد. اما شما همچنان از آنها می خواهید که کارها را انجام دهند. و به همین ترتیب پیش می رود. اما راه دیگری وجود دارد: شما سعی می کنید بفهمید که چرا آنها ضرب الاجل را از دست می دهند. پس از صحبت با آنها، متوجه می شوید که آنها بیش از حد کارشان را سنگین می کنند. سپس، می توانید اقدامات مناسب را برای کمک به آنها در حل این چالش انجام دهید. مزیت استفاده از تجزیه و تحلیل علت ریشه ای این است که مدیران را قادر می سازد تا مشکلات را در منبع خود حل کنند، که منجر به راه حل های بلند مدت و کاهش خطر مشکلات آینده می شود. مدیران می توانند از این تکنیک تصمیم گیری در حل مسئله، مدیریت کیفیت و بهبود مستمر استفاده کنند.

برنامه ریزی سناریو

برنامه ریزی سناریو یکی از تکنیک های تصمیم گیری است که شامل ایجاد و ارزیابی سناریوهای بالقوه مختلف آینده برای اطلاع رسانی در تصمیم گیری است. تحلیل سناریو به مدیران کمک می کند تا احتمالات دیگر را در نظر بگیرند و بر اساس نتایج احتمالی خود تصمیمات آگاهانه بگیرند. مزیت حیاتی برنامه ریزی سناریو این است که مدیران را قادر می سازد تا برای رویدادهای آینده آماده شوند و با در نظر گرفتن موارد مختلف چه می شود، تصمیمات آگاهانه بگیرند.

تجزیه و تحلیل تصمیم چند معیاره

تجزیه و تحلیل تصمیم چند معیاره یکی از تکنیک های تصمیم گیری است که شامل ارزیابی گزینه ها بر اساس معیارهای متعدد برای اطلاع رسانی در تصمیم گیری می شود. به دلیل پیچیدگی بسیار فراتر از روش های دیگر است. این ابزار که به عنوان تجزیه و تحلیل تصمیم چند ویژگی (MADA) نیز شناخته می شود، به مدیران کمک می کند تا عوامل مختلف را در نظر بگیرند و بر اساس اهمیت نسبی آنها تصمیمات آگاهانه بگیرند. مزیت تجزیه و تحلیل تصمیم گیری چند معیاره این است که مدیران را قادر می سازد تا با در نظر گرفتن عوامل متعدد و اولویت بندی هر گزینه، انتخاب های آگاهانه داشته باشند.

جمع‌بندی تصمیم‌گیری مدیریت

در حالی که مهارت‌های تصمیم‌گیری را می‌توان در طول زمان آموخت و بهبود بخشید، چندین تکنیک تصمیم‌گیری می‌تواند به شما در تصمیم‌گیری سریع‌تر کمک کند. به طور کلی، هیچ تکنیک تصمیم گیری کامل نیست. ترکیبی از تکنیک‌های تصمیم‌گیری چندگانه برای مناسبت با موقعیت‌های مختلف بهترین اقدام برای مدیران است.